2022 DHBT SINAVI KONULARI
Diyanet Görevlisi olmak İmam, müeezin olmak için yapılan Dhbt sınavında hangi konular var. Adaylar hangi konulara çalışmaları gerekir.
2022 DHBT Sınavı Başvuruları Ne Zaman?
2022 DHBT sınavı başvuruları 07 Ekim – 17 Ekim 2022 tarihleri arasında ÖSYM’nin internet sitesinden başvuru yapılacaktır.
2022 DHBT Sınav Tarihi Ne Zaman?
2022 DHBT sınavı 27 Kasım 2022 tarihinde yapılacaktır.
2022 DHBT Sınavı Geç Başvuru Ne Zaman?
2022 DHBT geç başvuruları 25 Ekim 2022 tarihinde yapılabilecektir.
Dhbt Konuları hangileri
2022 DHBT konuları ve soru dağılımları nedir?
DHBT, çoktan seçmeli test olarak uygulanacaktır. DHBT sınavı, DHBT-1 ve DHBT-2 bölümlerinden oluşmaktadır.
Not: DHBT-1 bölümünde sorular, tüm öğrenim düzeyleri için ortak olacaktır.
2022 yılı DHBT Sınav konuları:
Sınavda adaylara, çoktan seçmeli 40 sorudan oluşan Alan Bilgisi Testi uygulanacaktır. Testte yer alan ilk 20 soru (DHBT-1) temel din bilgisi sorularından oluşacaktır ve tüm öğrenim düzeyleri için ortak olacaktır.
DHBT-1 Konu başlıkları aşağıda verilmiştir:
a) İslam İnanç Esasları
b) İslam İbadet Esasları
c) Kur’an Bilgisi (Kur’an tarihi, tecvid, Kur’an’ı anlama ve meal bilgisi)
d) Siyer
e) İslam Ahlakı
İkinci 20 soru (DHBT-2) adayların öğrenim düzeyine göre farklılık gösterecektir. Bu sorular, lisans düzeyinde sınava katılacaklar için İlahiyat Fakültesi müfredatını, ön lisans düzeyinde sınava katılacaklar için İlahiyat ön lisans programı müfredatını, ortaöğretim düzeyinde sınava katılacaklar için İmam Hatip Okulları müfredatını içeren sorulardan oluşacaktır.
DHBT-2 Konu başlıkları aşağıda verilmiştir:
a) Tefsir
b) Fıkıh
c) Hadis
d) Akaid ve Kelam
e) İslam Tarihi
f) Dinler ve Mezhepler Tarihi
g) Dini Hitabet
DHBT’de yer alan Kur’an-ı Kerim metinleri ve mealleri “Türkiye Diyanet Vakfı, Yayın No: 86/A, ISBN: 978-975389-081-6, Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali” isimli kaynaktan alınacaktır.
Lisans düzeyinde sınava katılacaklar için İlahiyat Fakültesi müfredatını,
Ön lisans düzeyinde sınava katılacaklar için İlahiyat ön lisans programı müfredatını,
Ortaöğretim düzeyinde sınava katılacaklar için İmam Hatip Lisesi müfredatını içeren sorulardan oluşacaktır.
Önemli Not: ÖSYM tarafından yapılan tüm sınavlarda 4 yanlış cevap 1 doğru cevabı götürmektedir.
PUAN TÜRLERİ
TESTLERE GÖRE PUAN AĞIRLIKLARI
KPSS-Genel Yetenek
KPSS-Genel Kültür
DHBT-1
DHBT-2
KPSSP-122 (Ortaöğretim düzeyi)
0,15
0,15
0,30
0,40
KPSSP-123 (Ön lisans düzeyi)
0,15
0,15
0,30
0,40
KPSSP-124 (Lisans düzeyi)
0,15
0,15
0,30
0,40
Dikkat! Yukarıdaki bilgiler ÖSYM’nin son sınav klavuzundan derlenmiştir.
İşte Dhbt çalışma konularından örnekler
MBSTS-DHBT-
SORU: İstihaze nedir?
CEVAP: Rahim içi damarlardan hayız ve nifas hali dışında ve bir hastalık veya yapısal bozukluk sebebiyle gelen kana özür kanı yani istihaze denir.
SORU: İsfar nedir?
CEVAP: Sabah namazının ortalık aydınlandıktan sonra kılınmasıdır.
SORU: Taglis nedir?
CEVAP: Sabah namazını, ikinci fecir doğar doğmaz, ortalık henüz karanlıkça iken kılınmasıdır.
SORU: Revatip sünnet ne demektir?
CEVAP: Revâtib sünnetler, düzenli olarak kılınan sünnetler demektir. Bunlar, Hz. Peygamber'in sünnetine uyularak vakit namazlarından önce veya sonra yahut kimisinde hem önce hem sonra kılınan namazlardır.
SORU: Muhâzâtü'n-nisâ" ne anlama gelmektedir?
CEVAP: Kadınların cemaatle namazdaki saf düzeni ve erkeklerde aynı safta veya hizada olması, ilmihallerde "muhâzâtü'n-nisâ" terimiyle ifade edilir.
SORU: Havaici asliye nedir?
CEVAP: Bir insanın ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin muhtaç olduğu temel ihtiyaç maddelerine denir
SORU: Fey-i zeval nedir?
CEVAP: Yere dikilen çıtanın güneş tam tepedeyken yere düşen gölgesinin uzunluğuna fey-i zevâl denir.
SORU: Zeval vakti nedir?
CEVAP: Güneşin tam tepe noktasındaki anına zeval vakti denir
SORU: Asr-ı evvel nedir?
CEVAP: Güneş tam tepedeyken eşyanın yere düşen gölge uzunluğu (fey-i zevâl) hariç, her şeyin gölgesi kendisinin bir misline çıktığı zamana "asr-ı evvel" denir.
SORU: Asr-ı sânî nedir?
CEVAP: Her şeyin gölgesi (fey-i zevâl) hariç, kendisinin iki misline ulaştığı zamana asr-ı sânî denir
SORU: İstinca nedir?
CEVAP: Büyük abdest bozulduktan sonra dışkı ve idrar yollarında yapılacak dışkı, idrar vb. temizliği yapmaktır.
SORU: Rakk nedir?
CEVAP: Kur’ân’ın yazıldığı inceltilmiş derilere denir.
SORU: Sikâye nedir?
CEVAP: Kâbe’yi ziyârete gelen hacıların sularını tedârik etmektir.
SORU: Hicâbe nedir?
CEVAP: Kâbe’nin perdedarlığını ve anahtarlarını elinde bulundurmaktır.
SORU: Rifâde nedir?
CEVAP: Kâbe’yi ziyarete gelen hacıları ağırlamak ve barındırmaktır.
SORU: Sidâne nedir?
CEVAP: Kâbe’nin muhafızlığını yapma görevidir.
SORU: Ferâiz İlmi nedir?
CEVAP: Mîrâs hukûkunun klâsik İslâm hukûk literatüründeki adıdır.
SORU: Lukata nedir?
CEVAP: Buluntu maldır
SORU: Şakkul kamer nedir?
CEVAP: Ayın ikiye ayrılma mucizesidir
SORU: Tecessüs ne demektir?
CEVAP: Gizli olan kusurları araştırmaktır.
SORU: Tertil ne demektir?
CEVAP: Bir şeyin düzgün, güzel ve muntazam olması demektir.
SORU: Muhtazar ne demektir?
CEVAP: Son nefesine yaklaşmış ve ölmek üzere olan kişi demektir
SORU: Selem neye denir?
CEVAP: Peşin para ile veresiye mal satın almaya denir.
SORU: Faizle Riba arasında fark varmı dır?
CEVAP: Hayır, fark yoktur. Faiz kelimesi de Arapça kökenli olup riba ile eşanlamlıdır.
SORU: Musahere nedir?
CEVAP: Evlenmeden dolayı meydana gelen akrabalığa denir.
SORU: Hürmet-i musahere nedir?
CEVAP: Evlilik akrabalığından dolayı meydana gelen evlenme yasağına denir. Örneğin; bir kimse bir kadınla evlenince o kadının kızı ile annesi kendisine haram olur.
SORU: Selef ne demektir?
CEVAP: Selef, önce gelenler, önceki nesil, geçmiş büyükler demektir.
SORU: Hatemü’n-Nebiyyin ne demektir?
CEVAP: Peygamberlerin sonuncusu demektir.
SORU: Gılman nedir?
CEVAP: Cennet hizmetçileridir.
SORU: Adâvet ne demektir?
CEVAP: Düşmanlık demektir.
SORU: Sâbî ne demektir?
CEVAP: Bülûğ (ergenlik) çağına gelmemiş oğlan çocuğu demektir.. Kıza ise sabiyye denir
SORU: Adak Nedir?
CEVAP: Kişinin dinen yükümlü olmadığı halde, farz veya vacip türünden bir ibadet yapacağına dair Allah’a söz vermesidir.
SORU: Amin Ne Demektir?
CEVAP: Yapılan duâ için, “Ya Rabbi Kabul buyur” demektir.
SORU: Arafat nedir?
CEVAP: Hacı adaylarının “vakfe” yapmak üzere arefe günü toplandıkları, Mekke’nin güneydoğusunda bulunan bir bölgedir.
SORU: Aşûre Nedir?
CEVAP: Kameri takvimin birinci ayı olan Muharremin onuncu gününe verilen isimdir
SORU: Beytullah Ne Demektir?
CEVAP: Müslümanların namaz kılarken yöneldikleri Kâbe’nin diğer adıdır
SORU: Câiz Nedir?
CEVAP: Yapılması dinen yasak olmayan şeydir.
SORU: Berzah nedir?
CEVAP: Ölümle kıyamet arasındaki zaman dilimidir.
SORU: Ecel Ne Demektir?
CEVAP: Allah’ın takdir ettiği ömrün sona erdiği andır.
SORU: Ecir Nedir?
CEVAP: Yapılan güzel ameller karşılığında Allah’ın kullarına verdiği mânevî mükafattır.
SORU: Fıkıh Nedir?
CEVAP: Kişinin amel yönünden faydasına ve zararına olan şeyleri bilmesidir.
SORU: Fitre Nedir?
CEVAP: Ramazan Bayramına kavuşan ve dinen zengin sayılan Müslümanların, kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için fakirlere vermeleri gereken belli miktarda mal ya da paradır.
SORU: Haşr Nedir?
CEVAP: Bütün canlıların yeniden diriltilerek mahşerde, hesap vermek üzere toplanmasıdır.
SORU: Hilye-i Şerif Nedir?
CEVAP: Peygamber Efendimizin dış görünüşünü ve vasıflarını anlatan eserlere verilen addır. “Hilye-i Saâdet” de denir.
SORU: Hurafe Nedir?
CEVAP: Akla ve ilme aykırı olan ve hiçbir temeli bulunmayan batıl inançlar ve uygulamalardır.
SORU: İcmâ Nedir?
CEVAP: Hz.Peygamber’in vefatından sonra, herhangi bir asırda, bütün İslam müçtehitlerinin, dînî bir konuda ortak hüküm vermeleridir.
SORU: İçtihat Nedir?
CEVAP: Müçtehidin herhangi bir dînî mesele hakkında bir hükme ulaşabilmek için belli tekniklere başvurarak bütün gücünü harcaması demektir.
SORU: İlâhî Ne Demektir?
CEVAP: Tasavvuf Edebiyatında Allah ve Peygamber sevgisini dile getiren şiir türünden dizelerdir.
SORU: İsrâ Nedir?
CEVAP: Peygamberimiz Hz.Muhammed (s.a.v.)’in bir gece Allah tarafından Mekke’deki Mescid-i Haram’dan Kudüs’teki Mescid-i Aksa’ya götürülmesidir.
SORU: Mi’rac Nedir?
CEVAP: Peygamberimizin, Kudüs’deki Mescid-i Aksa’dan, Yüce Allah’ın, manevî huzuruna yaptığı yolculuğun adıdır. Dinî literatürde, Recep ayının 27. gecesi “mîrac gecesi” olarak bilinir.
SORU: İzar nedir?
CEVAP: Hac veya Umre yapmak üzere ihrama giren erkeklerin belden aşağısını kapatmak üzere büründükleri örtüdür.
SORU: Kıyas Nedir?
CEVAP: Kur’an ve Sünnet’te hükmü açıkça belirtilmeyen bir meselenin hükmünü, aralarındaki ortak nitelik dolayısıyla, hükmü açıkça belirtilen diğer meseleye göre açıklamaktır.
SORU: Mîzan Ne Demektir?
CEVAP: Mahşerde hesap görüldükten sonra herkesin amellerinin tartılacağı ilahi adalet terazisidir.
SORU: Mucize Ne Demektir?
CEVAP: Peygamberlerin, peygamber olduklarını ispat için Allah’ın izni ile gösterdikleri hiçbir insanın benzerini yapamayacağı harikulade hallerdir.
SORU: Mukabele Nedir?
CEVAP: Kur’an-ı Kerim’i, birinin yüzünden veya ezbere okuması, diğerlerinin de onu takip etmesidir.
SORU: Mukaddesat Nedir?
CEVAP: Dinimizce kutsal kabul edilen değerlerdir.
SORU: Müfsid Ne Demektir?
CEVAP: Usulüne uygun olarak başlanmış bir ibadeti bozup, geçersiz hale getiren herhangi bir davranıştır.
SORU: Müftü Kimdir?
CEVAP: Dinî konularda fetva vermeye yetkili olan kimsedir.
SORU: Münacat Nedir?
CEVAP: Allah’a sessizce dua etmek, yalvarmak ve niyaz etmektir. Dua içerikli şiirlere de münacat denir.
SORU: Münker Nekir Nedir?
CEVAP: Kabre konulan kimseye “Rabbin kim?, Peygamberin kim?, Dinin nedir?” diye soru soran meleklerin adlarıdır.
SORU: Nisap miktarı ne demektir?
CEVAP: Dinen zengin sayılmanın ölçüsüdür.
SORU: Öşür Nedir?
CEVAP: Tarım ürünlerinden onda bir ya da yirmide bir oranında verilen zekâttır.
SORU: Regâib Nedir?
CEVAP: Rağbet olunun şey ve bol ihsan demektir. Örfümüzde Recep ayının ilk Cuma gecesi olarak bilinmektedir.
SORU: Ru’yet-i hilâl Ne demektir?
CEVAP: Kamerî ayların başlangıcını belirleyen hilal’in görülmesidir.
SORU: Taassup Nedir?
CEVAP: Herhangi bir delile dayanmadan, bir fikre körü körüne bağlanmaktır.
SORU: Takvâ Nedir?
CEVAP: Allah’ın emir ve yasaklarına karşı gelmekten sakınmaktır.
SORU: .”Acem” kelime anlamı nedir?
CEVAP: Arap olmayan demektir.
SORU: Akîka me demektir?
CEVAP: Çocuk nimetine karşılık, Allahü teâlâya şükür niyeti ile kesilen hayvan
SORU: Bedevî ne demektir?
CEVAP: Sahrada, ve çölde göçebe halde yaşayanlar
SORU: Cidâl ne demektir?
CEVAP: Kavga etmek, münakaşa etmektir
SORU: Cilbab ne demektir?
CEVAP: Uzun ve geniş örtü, manto anlamındadır.
SORU: Çıhar Yâr-ı Guzin ne demektir?
CEVAP: Peygamber efendimizin dört seçkin ve büyük halîfesi: Hazret-i Ebû Bekr, Hazret-i Ömer, Hazret-i Osman, Hazret-i Ali (r.anhüm)
SORU: Diyet ne demektir?
CEVAP: Kâtilin (adam öldürenin) vereceği para cezâsıdır
SORU: Ebû Turâb ne demektir?
CEVAP: “Toprağın babası” manasında olan , Peygamber Efendimiz tarafından Hz.Ali (r.a) Efendimize verilmiş olan lakap tır.
SORU: Edille-i Şer'iyye nedir?
CEVAP: Şer’i hükümleri çıkarma yollarıdır. Edille-i şer'iyye dörttür: Kitâb (Kur'ân-ı kerîm), Sünnet (Peygamber efendimizin söz, fiil ve takrirleri, bir iş yapılırken görüp de ona mâni olmadıkları şeyler), İcmâ (müctehid âlimlerin dînî bir işin hükmünde söz birliği etmeleri) Kıyâs (hükmü bili nmeyen bir şeyi hükmü bilinene benzeterek anlamak).
SORU: Ehli beyt ne demektir?
CEVAP: Sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmın bütün âile fertleridir.
SORU: Elfaz-ı Küfür nedir?
CEVAP: Söylendiği zaman, îmânı gideren, müslümanlıktan çıkmaya sebeb olan sözlerdir.
SORU: Esbab-ı Nüzul ne demektir?
CEVAP: kuranın iniş sebebleri.
SORU: Eshâb-ı Yemîn ne demektir?
CEVAP: Cennet ehli. Âhirette amel defterleri sağ taraflarından verilecek olan mü'minler.
SORU: Fakih ne demektir?
CEVAP: Fıkıh âlimi. Dînin amelî (yapılacak işlerle ilgili) hükümlerinde mütehassıs âlim. Çoğulu fukahâdır.
SORU: Fâsık ne demektir?
CEVAP: Açıkça günah işlemekten çekinmeyen, âsî, günahkâr mü'min
SORU: Fenâ Fillah ne demektir?
CEVAP: Kalbin yalnız Allahü teâlâyı sevmesi, O'nun beğendiği şeylerde fâni olmak yâni O'nun sevdiklerini sevmek O'nun sevdiklerini kendi için sevgili bilmek
SORU: Fesahat ne demektir?
CEVAP: Açık ve düzgün konuşma
SORU: Halvet ne demektir?
CEVAP: Yabancı bir kadınla yabancı bir erkeğin bir odada, kapalı bir yerde yalnız kalmaları
SORU: Fırka-i Nâciye ne demektir?
CEVAP: Cehennem'den kurtulacağı bildirilen fırka. İslâm dîninde doğru îtikâd üzere olanlar. Peygamber Efendimiz ve Ashâbının yolunda olanlar demektir.
SORU: İcazet ne demektir?
CEVAP: İzin, diploma, şehâdetnâme. Çeşitli ilimlerde üstâdın (hocanın) talebesine, yetiştiğine dâir verdiği belge, diploma.
SORU: Fisebilillah ne demektir?
CEVAP: Allah yolunda. Bir işin karşılıksız, sâdece Allahü teâlânın rızâsı için yapıldığını ifâde eden bir tâbir.
SORU: Gayr-i meşru ne demektir?
CEVAP: İslâmiyet'e uygun olmayan iş ve hareketler
SORU: ”Gurre” ne demektir?
CEVAP: Düşürülen bir cenine (ana rahmindeki çocuğa) karşılık verilmesi gereken mâlî tazmînât.
SORU: Kasem ne demektir?
CEVAP: Yemîn. Bir işi yapmak veya yapmamak için Allahü teâlânın ismini söyleyerek söz verme
SORU: Kasr-ı salât ne demektir?
CEVAP: Seferde, yolculuk hâlinde dört rek'atli farzları iki rek'at kılmak
SORU: Kasvet ne demektir?
CEVAP: Katılık, sertlik, kalbden hayır (iyilik) ve yumuşaklığın çıkması
SORU: Seyri sülûk ne demektir?
CEVAP: İnsanın tasavvuf disiplini altında manevi yürüyüşünü ifade eden bir terimdir
SORU: Hitan ne demektir?
CEVAP: Erkek çocukların sünnet ettirilmesidir.
SORU: Vâcib-ül-Vücûd ne demektir?
CEVAP: Varlığı mutlaka lâzım olan demektir. Vâcib-ül-Vücûd Allahü Teâlâ’dır.
SORU: Vahiy katibi ne demektir?
Peygamber efendimize gelen vahyi, O'nun emri ile yazan sahâbîlere verilen isim.
SORU: .Râbıta ne demektir?
CEVAP: Kalbini büyük velilerin kalbine bağlayarak onlardan feyz alma.
SORU: SÜRME nedir?
CEVAP: Kirpik diplerine sürülen bir çeşit siyah madde.
SORU: Velîme ne demektir?
CEVAP: Düğün yemeğidir.
SORU: Verâ ne demektir?
CEVAP: Haramlardan ve helâl ve haram olduğu bilinmeyen şüpheli şeylerden sakınmak.
SORU: Vird ne demektir?
CEVAP: Nâfile olarak devamlı yapılan ibâdet, tesbih ve duâlar. Çoğulu evrâddır
SORU: Ucub ne demektir?
CEVAP: Kendini başkasından üstün bilmek, ayıplarını görmeyip kendini beğenmek, yaptığı ibâdetleri, iyilikleri beğenerek, bunlarla övünmek.
SORU: Taksirat ne demektir?
CEVAP: Günâhlar, kabahatlar, kusûrlar anlamındadır.
SORU: “Ta’n etmek” ne demektir?
CEVAP: Kötülemek, dil uzatmak.
SORU: Tarikat ne demektir?
CEVAP: Tasavvuf yolu; insanları mânen olgunlaştırmak, terbiye etmek, yetiştirmek için, tasavvuf büyüklerinin tâkib ettikleri yoldur.
SORU: Levh-i mahfuz ne demektir?
CEVAP: Olmuşların ve olacakların, zamandaki bütün anların ve mekândaki bütün varlıkların, kısacası, her şeyin yazılı bulunduğu bir İlâhî muhafaza levhası; İlahi ilmin aynası, kaderin defteri, kâinatın programıdır.
SORU: Livâ-i Hamd ne demektir?
Hamd (şükür) sancağı. Kıyamet gününde, canlılar dirilip, Arasat meydanında toplanınca, Allahü teâlâ tarafından Peygamber efendimize ihsân edilecek olan ve altında bütün inananların toplanacağı sancak-ı şerîf.
SORU: Lukata ne demektir?
CEVAP: Yolda veya başka bir yerde bulunup da, sâhibi bilinmeyen mal.
SORU: Maaz-Allah kelimesinin anlamı nedir?
CEVAP: Allahü teâlâya sığınırım" manasına, tehlikeli, zararlı ve istenmeyen durumlardan korunmak için söylenen bir söz
SORU: İnşallah kelmesinin anlamı nedir?
CEVAP: “Allah dilerse” anlamında kullanılan sözdür.
SORU: Maşallah kelimesinin anlamı nedir?
CEVAP: Beğenilen şeyler görüldüğünde söylenilen; "Bu, Allahü teâlânın dilediği ve ihsân ettiği şeydir" mânâsına mübârek bir söz.
SORU: Malayani ne demektir?
CEVAP: Dünyâ ve âhirete faydası olmayan iş, boş söz, lüzumsuz şey
SORU: Mazmaza ne demektir?
CEVAP: Abdest ve gusül alırken ağzı su ile yıkamak
SORU: Nafaka ne demektir?
CEVAP: İnsanın yaşayabilmesi için, yiyecek, giyecek ve ev gibi lâzım olan şeyler
SORU: Nasrani ne demektir?
CEVAP: Îsâ aleyhisselâma inananlardır.
HAC VE UMRE İLE İLGİLİ TERİMLER
SORU: Afak-Afakî nedir?
Afakî: mîkât sınırları dışında kalan bölgelere, “âfak” ise bu bölgede yaşayanlara denir.
SORU: Altınoluk (Mizâb) nedir?
Kâ’be’nin damında biriken yağmur sularının dışarıya akmasını sağlamak amacıyla Hatîm’in bulunduğu taraftaki duvarın üstüne yerleştirilen altından yapılmış oluktur.
SORU: Arefe günü nedir?
Zilhicce ayının 9. (kurban bayramından bir önceki) gününe verilen isimdir. Arafat vakfesi bugün yapılır.
SORU: Kabe kapısı ile haceri esved arasında kalan kısıma ne denir?
CEVAP: Mültezem denir
SORU: Iztıba nedir?
CEVAP:Ridanın bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuz üzerine atmanın tanımı
SORU: Erkeklerin tavafın ilk üç şavtında koşarak kısa adımlarla omuzları silkerek yürümelerinin tanımı?
CEVAP: Remel
SORU: Tavafın şavtlarını ara vermeden peşpeşe yapmanın tanımı?
CEVAP: Müvalat
SORU: Hac da, hastalık, düşman tarafından engelleme gibi mazeretle ihrama son verilmesinin tanımı?
CEVAP: İhsar
SORU: Arafat vakfesini herhangi bir nedenle kaçırmanın, yetişememenin tanımı?
CEVAP: Fevat
SORU: Hacıların Sayda Sefa ile Merve arasında yeşil ışıkla işaretli sütunlar arasında erkeklerin süratli çalımlı yürümelerinin tanımı?
CEVAP: Hervele
SORU: Bedel (Naib) nedir?
CEVAP: Üzerine hac farz olduğu halde bu ibadeti hastalık ve yaşlılık gibi şer’î bir mazeret sebebiyle bizzat yapamayan kimsenin yerine hac yapan kimseye demektir.
SORU: Bedene nedir?
CEVAP: Hacda bazı ihram yasaklarının ihlal edilmesi sebebiyle Harem bölgesinde kurban olarak kesilen deve veya sığır demektir
SORU: Cem-İ takdim nedir?
CEVAP: Hanefiye göre arafat’ta öğle namazı ile ikindi namazını, öğle vaktinde peş beşe kılmak demektir ve Şafii ye göre yolculuk boyu yapılır.
SORU: hanefiye göre cem-İ te’hîr nedir?
CEVAP: Hanefi ye göre müzdelife’de akşam namazı ile yatsı namazını, yatsı vaktinde peş beşe kılmak demektir ve Şafii ye göre ise yolculuk boyu yapılır.
SORU: Cemre nedir?
CEVAP: Haccedenlerin kurban bayramı günleri Mina’da, halk arasında şeytan diye isimlendirilen yerlere attıkları küçük taşların her birine denir.
SORU: Cemre-İ Aka’be nedir?
CEVAP: Mekke yönündeki cemrelerin ilkine verilen isimdir. Bu cemreye Büyük Cemre, halk arasında ise “Büyük Şeytan” denir.
SORU: Cemre-İ Vusta nedir?
CEVAP: Orta Cemre demektir. Mekke yönündeki ikinci cemredir. Halk arasında “Orta Şeytan” denir.
SORU: Cemre-i ulâ nedir?
CEVAP: Birinci cemre demektir. Mekke yönünden üçüncü cemredir. Halk arasında bu cemreye “Küçük Şeytan” denir.
SORU: Dem nedir?
CEVAP: Hac ve umre esnasında ibadet maksadıyla veya bir vacibin terki, geciktirilmesi ya da bir ihram yasağının ihlal edilmesi sonucu ceza olarak koyun veya keçi kesilmesi anlamına gelir.
SORU: Eyyam-i mina nedir:
CEVAP: Mina günleri demektir. Zilhicce ayının 10, 11 ve 12. günleridir. Bu günlerde hacılar Mina’da bulunurlar ve şeytan taşlama görevini yaparlar.
SORU: Eyyam-i nahr nedir?
CEVAP: Kurban kesme günleri demektir. Zilhicce ayının 10. 11. ve 12. günleridir.
SORU: Eyyam-I Teşrik nedir:
CEVAP: Teşrik günleri demektir. Zilhiccenin 9–13. günleridir.
SORU: Fevat nedir?
CEVAP: Arafat vakfesine yetişememek, vakfenin zamanını kaçırmak demektir.
SORU: Hill bölgesi nedir?
CEVAP: Harem Bölgesini çevreleyen, Zülhuleyfe, Cuhfe, Karn, Yelemlem ve Zât-ı Irk adındaki yerleşim yerlerini birleştiren itibâri daire ile Harem sınırları arasında kalan bölgedir. Bu bölgeye “hıll” adı; harem bölgesinde haram olan işlerin burada helal olması sebebiyle verilmiştir.
SORU: Hatim nedir?
CEVAP: Kâ’be’nin kuzeyinde Rükn-i Irâkî ile Rükn-i Şâmî arasındaki batı duvarının karşısında, yerden 1 m yükseklikte 1,5 m kalınlığında yarım daire şeklindeki duvara denir.
SORU: Hedy nedir?
CEVAP: hac ve umre sırasında Harem’de kesilen kurbanlık hayvanlar, Kâ’be’ye ve Harem bölgesinde hediye olmak üzere kesilen kurban demektir
SORU: Hervele nedir?
CEVAP: Safa ile Merve tepeleri arasında sa’y yaparken yeşil ışıklar arasında kısa adımlarla koşarak, canlı ve çalımlı yürümek demektir.
SORU: Hıcr-i Ka’be (hatîra, hıcr-i ismail) nedir?
CEVAP: Kâ’be’nin kuzey-batı duvarı ile Hatim arasındaki boşluğa denir.
SORU: İfrad haccı nedir?
CEVAP: Hac aylarında sadece hac yapmak üzere ihrama girilip umresiz olarak yapılan hacdır.
SORU: İhram nedir?
CEVAP: Bir kimsenin, hac veya umre ya da hem hac hem umre yapmak niyeti ile sair zamanlarda helal olan bazı davranışları kendisine haram kılması demektir
SORU: İhsar nedir?
CEVAP: Hac veya umre yapmak üzere ihrama girdikten sonra, hac ve umrenin tamamlanmasının engellenmesi; herhangi bir sebeple tavaf ve vakfe yapma imkânının ortadan kalkması demektir.
SORU: İstilam nedir?
CEVAP: Kâ’be’yi tavaf ederken izdiham nedeniyle Hacer-i Esved’i öpmenin mümkün olmaması durumunda el işareti ile selamlamak demektir.
SORU: iztıbâ nedir?
CEVAP: Sözlükte bir şeyi koltuğun altına sokmak anlamına gelen ıztıbâ, peşinden sa’y yapılacak tavafta erkeklerin omuzlarına aldıkları “rida”nın bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuzları üzerine atıp sağ omuzuı ve sağ kolu açık bırakmak demektir. Ardından sa’y yapılmayan tavaflarda ıztıbâ yapılmaz.
SORU: Kıran Haccı nedir?
CEVAP: Bir hac mevsimi içerisinde umre ile hac ihramını birleştirmek suretiyle yapılan hacdır.
SORU: Kudûm Tavafı nedir?
CEVAP: ifrad haccı” yapanların Mekke’ye vardıklarında yaptıkları ilk, kıran haccı yapanların ise umreden sonra yaptıkları ilk tavaftır.
SORU: Mahrem nedir?
CEVAP: Kendileriyle evlenilmesi ebedî olarak haram olan kişilere denir.
SORU: Makam-i İbrahim nedir?
CEVAP: Hz. İbrahim (a.s)’ın Kâ’be’yi inşa ederken iskele olarak kullandığı veya halkı hacca da’vet ederken üzerine çıktığı taşın bulunduğu yerdir. Bu yer, Kâ’be’nin doğu tarafında, zemzem kuyusu ile Kâbenin kapısı arasındadır.
SORU: Mes’a nedir?
CEVAP: Hac veya umre yapan kimselerin, Safa ile Merve arasında, sa’y ettikleri yere verilen isimdir.
SORU: Mescid-i Aksâ anlamı nedir?
CEVAP: En uzak mescid demektir. Mescid-i Aksâ, Küdüs’dedir. İlk kıblemizdir.
SORU: Mescid-i nemîre nedir?
CEVAP: Mekke’de Arafat bölgesinin kuzey-batı tarafında Müzdelife istikametinde Urene vadisi sınırları içinde bulunan mescidîn adıdır. Hacda arefe günü arefe hutbesi bu mescitte okunur.
SORU: Meş’ar-i narâm nedir?
CEVAP: Mekke’de, Arafat ile Mina arasında, Müzdelife’nin sonunda Kuzeh tepesinin civarına verilen isimdir.
SORU: Metaf nedir?
CEVAP: Tavaf edilen yer anlamına gelir. Mescid-i Haram içerisinde, Kâ’be’nin etrafında tavaf etmek için tahsis edilen yeri ifade eder.
SORU: Mîkat nedir?
CEVAP: Harem Bölgesine veya Mekke’ye gelmek isteyen “Âfâkîlerin” ihrama girmeden geçemeyecekleri sınırları belirleyen noktalara denir.
SORU: Mina nedir?
CEVAP: Mekke ile Müzdelife bölgesi arasında bulunan Harem sınırları içinde kalan bölgenin adıdır.
SORU: Muhrim nedir?
CEVAP: Hac veya umre ibadetini yapmak için “ihram”a giren kimseye ihramda bulunduğu sürede verilen isimdir
SORU: Mültezem nedir?
CEVAP: Hacer-i Esved’in bulunduğu köşe ile Kâ’be kapısı arasında kalan kısma denir.
SORU: Müzdelife nedir?
CEVAP: Arafat ile Mina arasında Harem sınırları içinde bir bölgenin adıdır. Mina ile Müzdelife arasında “Muhassır Vadisi”, Müzdelife sınırları içerisinde Kuzeh dağı üzerinde “Meşar-i Harem” adında bir tepe vardır. Akşam ile yatsı namazı cem edilerek kılındığı için Müzdelife bölgesine ‘cem’ ismi de verilmiştir
SORU: Ravza-İ Mutahhara nedir?
CEVAP: Temiz bahçe demektir. Bu tâbir; Medîne’de Mescid-i Nebevî’de Peygamberimiz (a.s.)’in kabri ile minberi arasındaki bölüme denir. 10x20 = 200 metrekarelik bir alandır.
SORU: Remel nedir?
CEVAP: Tavafta kısa adımlarla koşarak ve omuzları silkerek çalımlı bir şekilde yürümek demektir.
SORU: Remy-İ Cimar nedir?
CEVAP: Taş atmak demektir. Dînî bir kavram olarak, haccedenlerin kurban bayramı günleri Mina’da, halk arasında şeytan diye isimlendirilen yerlere, usulüne uygun olarak, küçük taşlar atmalarını ifade etmektedir.
SORU: Rida nedir?
CEVAP: Umre veya hac yapmak isteyen kimsenin ihrama girmek için mutat elbiselerini çıkararak büründükleri iki parça havlu türü örtüden baş hariç vücudun belden yukarısını örten kısma denir. Belden aşağısını örten kısma da “izâr” denir.
SORU: Safa- Merve nedir?
CEVAP: Kâ’be’nin doğusunda bulunan iki tepenin isimleridir. Bugün Mescid-i Haramın duvarı ile bitişik haldedirler. Hac menasikinden olan sa’y, bu iki tepe arasında yapılır.
SORU: SA’Y: Hac ve umre esnasında Kâ’be’nin doğusundaki Safâ ve Merve denilen iki CEVAP: tepeciğin arasında, Safâ’dan başlayıp Merve’de tamamlanmak üzere, yedi defa gidip gelmeyi ifade eder.
SORU: Şavt nedir?
CEVAP: Tavafta Hacer-i Esved’den başlayıp Hatîmin dışından Kâ’be’nin etrafında bir defa dolaşmayı; sa’yde ise, Safa ile Merve arasındaki her bir gidiş veya gelişi ifade eder.
SORU: Tahallül nedir?
CEVAP: ihram yasaklarının sona ermesi, ihram’dan çıkma demektir. İki tahallül vardır. Kurban bayramının birinci günü tıraş olduktan sonra birinci tahallül gerçekleşir. Bu durumda cinsel ilişki dışında bütün ihram yasakları sona erer. Ziyaret tavafından sonra ikinci tehallül gerçekleşir. Bununla cinsel ilişki yasağı da kalkar.
SORU: Taksir nedir?
CEVAP: Umre veya hac yapmak için ihram giren kimsenin belli menasiki yaptıktan sonra ihramdan çıkması için saçlarını kısaltmasına denir.
SORU: Tavaf nedir?
CEVAP: Hacer-i Esved’in hizasından başlayarak Kâ’be’yi sola almak suretiyle, yedi defa Kâ’be etrafında dönmek demektir.
SORU: Tehlil nedir?
CEVAP: Dîn ıstılahında, (Allah’tan başka ilah yoktur) anlamındaki “lâilâhe illâllah” tevhit cümlesini söylemeye denir.
SORU: Telbiye nedir?
CEVAP: Sözlükte emre icabet etmek anlamına gelen “telbiye”, bir hac terimi olarak “lebbeyk” diye başlayan cümleleri söylemeye denir.
SORU: Teşrîk Tekbiri nedir?
CEVAP: Zilhiccenin 9-13. günlerinde farz namazlardan sonra cümlesini söylemeye denir.
SORU: Temettu nedir?
CEVAP: Sözlükte yararlanmak anlamına gelir. Aynı yılın hac aylarında önce umre yapıp ihramdan çıktıktan sonra yeniden ihrama girip hac yapmaya temettu denir.
SORU: Terviye nedir?
CEVAP: Sözlükte suya kandırmak anlamına gelen terviye Zilhicce ayının 8. günü, yani Kurban Bayramı arafesinden bir önceki güne denir.
SORU: Udhıyye nedir?
CEVAP: Kurban bayramı günlerinde ibadet niyetiyle kesilen kurban demektir.
SORU: Umre nedir?
CEVAP: Belirli bir zamana bağlı olmaksızın ihrama girip tavaf ve sa‘y yaptıktan sonra tıraş olup ihramdan çıkarak yapılan ibadete denir.
SORU: Vakfe nedir?
CEVAP: Hac yapma niyetiyle ihrama girmiş olan kimsenin Zilhicce ayının 9. günü öğleden sonra Arafat’ta ve aynı gece Müzdelife’de bir müddet kalmasıdır.
